З 6 па 25 кастрычніка прайшоў раённы этап ХХХІІ рэспубліканскай выставы-конкурсу дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва вучняў «Калядная зорка». У намінацыі «Сувенір-падарунак» дыпломам ІІІ ступені ўзнагароджаны вучаніцы 3 класа (кіраўнік Тарасава М.Б.) Папова К., Рамановіч В. і Кір’янава С., а ў намінацыі «Зімні спорт» дыпломам ІІІ ступені ўзнагароджана вучаніца 11 класа Міранюк А. Віншуем з поспехам!!
Члены пошукавага атрада пад кіраўніцтвам кіраўніка па ВПВ Чыбісавай М.В. і класнага кіраўніка Жырыкавай Н.І. здзейснілі велапаход па маршруце «Аг. Шані — в. Шакуны — в. Козі Брод». Дзеці пабывалі на месцы гібелі генерала Бахарава, на месцы дыслакацыі партызанскага атрада імя Чкалава, ля памятнага знака на радзіме Р.Шырмы, беларускага харавога дырыжора, фалькларыста, грамадскага і музычнага дзеяча, публіцыста, літаратуразнаўцы.
Заданне 5.1 Вывучыць ступень забруджвання атмасфернага паветра метадамі біяіндыкацыі ў мікрараёне ўстановы адукацыі
Сярод жывых арганізмаў самымі адчувальнымі індыкатарамі агульнага забруджвання паветра з’яўляюцца лішайнікі. Вучні 7 – 9,11 класаў у лістападзе 2023 года пад кіраўніцтвам настаўніка біялогіі Жэдзік Г.М. правялі ацэнку якасці атмасфернага паветра каля школы метадам ліхаіндыкацыі.
Спіс вучняў
Вынікі даследавання
Табліца №1. Вынікі даследавання лішайнікаў (школьны двор – пляцоўка №1) , АЧА=0,07
| Прыкметы | Дрэвы | |||||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| Агульная колькасць лішайнікаў | 2 | 1 | 2 | 1 | 1 | 2 | 1 | 2 | 1 | 1 |
| кусцістых | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — |
| ліставатых | 1 | 1 | 1 | 1 | — | 1 | 1 | 1 | — | 1 |
| накіпных | 1 | — | 1 | — | 1 | 1 | — | 1 | 1 | — |
| Ступень пакрыцця ствала дрэва лішайнікамі, % | 35 | 40 | 25 | 30 | 20 | 55 | 35 | 45 | 25 | 50 |
| Бал ацэнкі | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 |
Табліца № 2 Вынікі даследавання лішайнікаў (школьны сквер – пляцоўка №2), АЧА= 0,15
| Прыкметы | Дрэвы | |||||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| Агульная колькасць лішайнікаў | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 |
| кусцістых | — | 1 | — | — | — | — | 1 | — | — | — |
| ліставатых | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 |
| накіпных | 1 | — | — | 1 | 1 | 2 | 1 | — | 1 | — |
| Ступень пакрыцця ствала дрэва лішайнікамі, % | 45 | 50 | 55 | 55 | 45 | 45 | 60 | 30 | 55 | 55 |
| Бал ацэнкі | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 6 | 3 | 4 | 4 |
| Прыкметы | Дрэвы | |||||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| Агульная колькасць лішайнікаў | 2 | 1 | 2 | 1 | 1 | 2 | 1 | 2 | 1 | 1 |
| кусцістых | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — |
| ліставатых | 1 | 1 | 1 | 1 | — | 1 | 1 | 1 | — | 1 |
| накіпных | 1 | — | 1 | — | 1 | 1 | — | 1 | 1 | — |
| Ступень пакрыцця ствала дрэва лішайнікамі, % | 30 | 35 | 25 | 30 | 20 | 50 | 30 | 40 | 35 | 55 |
| Бал ацэнкі | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 |
Табліца №3. Вынікі даследавання лішайнікаў (стаянка – пляцоўка №3) АЧА=0,06
Ацэнка частаты сустракаемасці і ступені пакрыцця па пяцібальнай шкале Табліца №4
| Частата сустракаемасці (%) | Ступень пакрыцця (%) | Бал ацэнкі | ||
| Вельмі рэдка | Менш 5% | Вельмі нізкая | Менш 5% | 1 |
| Рэдка | 5-20% | Нізкая | 5-20% | 2 |
| Рэдка | 20-40% | Сярэдняя | 20-40% | 3 |
| Часта | 40-60% | Высокая | 40-60% | 4 |
| Вельмі часта | 60-100% | Вельмі высокая | 60-100% | 5 |
Такім чынам, карыстаючыся дадзенай табліцай для кожнай пляцоўкі і для кожнага тыпу роста лішайнікаў – кусцістых, ліставатых і накіпных – выставілі балы сустракаемасці і пакрыцця.
Ступень забруджвання паветра была ацэнена па атрыманым дадзеным , якія занесены ў табліцы №1 — №3 на аснове табліц №4 і №5.
Табліца №5 Ацэнка ступені забруджанасці паветра
| Стан лішайнікавага пакрыцця | Характарыстыка забруджвання |
| Прусутнічаюць амаль усе віды накіпных лішайнікаў, некаторыя віды ліставых | Зона сярэдняга забруджвання |
| Прусутнічаюць усе віды ліставых лішайнікаў | Адносна чыстая зона |
| Кусцістыя лішайнікі ў тым ліку | Чыстая зона |
| Усе пералічаныя віды ліставых і кусцістых лішайнікаў | Вельмі чыстая зона |
Вывучэнне лішайнікаў прышкольнай тэрыторыі дазволіла зрабіць вывад аб перспектыўнасці праведзеных даследаванняў. Было ўстаноўлена, што лішайнікі іграюць важную ролю ў фукцыяніраванні экасістэмы.
У ходзе даследаванняў было ўстаноўлена, што чысціня атмасфернага паветра на розных участках школы залежыць ад ступені пакрыцця дрэў эпіфітнымі лішайнікамі.
Лішайнікі з’яўляюцца дастаткова дакладнымі і адчувальнымі індыкатарамі забруджвання атмасферы. Чым чысцейшае паветра, тым больш разнастайны відавы склад лішайнікаў, і наадварот, чым больш бруднае паветра, тым меншую плошчу пакрываюць лішайнікі на ствалах дрэў.
У выніку вывучэння відавога складу ліхенафлоры, ацэнка ступені праектыўнага пакрыцця лішайнікамі дрэў у мікрараёне ДУА «Шаняўская сярэдняя школа імя Міколы Засіма», былі атрыманы наступныя дадзеныя: стан эпіфітных лішайнікаў здавальняючы, на трох вывучаных участках адсутнічалі кусцістыя лішайнікі, а былі знойдзены толькі ліставыя і накіпныя формы лішайнікаў, што ўказвае на слабое забруджванне атмасфернага паветра. Праекцыйнае пакрыццё лішайнікамі дрэў нізкае. Па меры ўдалення ад аўтамабільнай дарогі колькасць відаў і праекцыйнае пакрыццё лішайнікаў павялічваецца. Найбольш забруджанай аказалася пляцоўка №3, найменш забруджанай пляцоўка №1.
Рэкамендацыі для паляпшэння экалагічнага стану прышкольнай тэрыторыі:
— прадоўжыць работу па азеляненні прышкольнай тэрыторыі;
— выкарыстоўваць для азелянення дрэвы, кустарнікі і кветкава-дэкаратыўныя расліны;
— праводзіць работу сярод вучняў і іх законных прадстаўнікоў аб шырокім выкарыстанні веласіпедаў пад дэвізам “ Рух – гэта жыццё, а чыстае паветра – здароўе кожнага з нас”.
— Выпусціць лістоўку-зварот да ўладальнікаў аўтамабільнага транспарту з рэкамендацыяй аб выкарыстанні больш якаснага аўтамабільнага паліва.
Зробім паветра чыстым
(памятка па мінімізацыі забруджвання паветра ў мікрараёне школы)
Каб быць паспяховым і запатрабаваным, настаўнік павінен вучыцца ўсё жыццё. Удасканаліць прафесійныя навыкі, павысіць матывацыю да самаразвіцця, стымуляваць творчую дзейнасць дапамагае метадычная работа. У нашай установе адукацыі яна з’яўляецца важнай часткай сістэмы павышэння кваліфікацыі кадраў. Семінар-практыкум — адна з самых цікавых форм метадычнай работы. 31 кастрычніка педагогі ўстановы мелі магчымасць прыняць удзел у семінары-практыкуме «Выкарыстанне сервісаў Google для павышэння эфектыўнасці навучання». Сваімі напрацоўкамі ў гэтым напрамку дзейнасці з калегамі дзялілася намеснік дырэктара па вучэбна-выхаваўчай рабоце Граб В.М.
4 лістапада для вас прапануюцца наступныя мерапрыемствы:
Дзень патрыятычнага, духоўна-маральнага выхавання
900 – 945 Конкурс малюнкаў «Маёй Радзімы дзіўны свет» (1–4 класы)
Месца правядзення – кабінет № 2
Адказныя Тарасава М.Б., класныя кіраўнікі
950 – 1040 Кінамарафон. Прагляд і абмеркаванне фільма “Глядзі і памятай” (5 – 7 класы)
Месца правядзення – кабінет № 8
Адказныя Сунік А.М., класныя кіраўнікі
900 – 1130 Велапаход выхаднога дня ў в. Шакуны “Живая память благодарных поколений ” (8,9,11 класы)
Месца правядзення – в. Шакуны
Адказныя Жырыкава Н.І., Чыбісава М.В., класныя кіраўнікі
30 кастрычніка ў школе прайшоў педагагічны кансіліум «Камфортнае навучанне — умова паспяховай адаптацыі», на якім педагогі абмеркавалі працэс адаптацыі вучняў 5 класа да навучання на другой ступені агульнай сярэдняй адукацыі і выпрацавалі рэкамендацыі па рабоце з вучнямі ў адаптацыйны перыяд.
У рамках Тыдня ведаў ПДР пад дэвізам «Мы — за бяспечныя канікулы!» ва ўсіх класах прайшлі прафілактычныя мерапрыемствы. Класныя кіраўнікі нагадалі дзецям аб асноўных правілах бяспечных паводзін на дарозе, у дварах жылых дамоў, у салоне транспартных сродкаў, аб бяспечным кіраванні веласіпедам. Асаблівую ўвагу педагогі надалі неабходнасці выкарыстання ў цёмны час сутак святлоадбівальных элементаў, а таксама важнасці захавання правілаў пераходу праезнай часткі.
З раённых спаборніцтваў па лёгкай атлетыцы ў праграме раённай спартакіяды школьнікаў нашы вучні вярнуліся са шматлікімі ўзнагародамі.
Краўчук Юлія — 1 месца на дыстанцыі 3 км.
Пекун Кірыл — 1 месца на дыстанцыі 300 м.
Батура Ксенія — 1 месца ў кіданні кап’я.
Краўчук Юлія — 2 месца на дыстанцыі 1,5 км.
Краўчук Вікторыя — 2 месца ў штурханні ядра.
Андрухін Ягор — 2 месца на дыстанцыі 1 км.
Андрухін Ягор — 2 месца ў кіданні мяча.
Бабей Ягор — 2 месца на дыстанцыі 3 км.
Бабей Ягор — 3 месца на дыстанцыі 1,5 км.
Бульц Наталля — 3 месца ў кіданні дыска.
Краўчук Вікторыя — 3 месца ў кіданні дыска.
Віншуем дзяцей і іх настаўніка Сахарэвіча М. М.!
Навучэнцы 8-9 класаў пад кіраўніцтвам кіраўніка па ваенна-патрыятычным выхаванні Чыбісавай М.В. здзейснілі пешаходную экскурсію па памятных мясцінах г. Пружаны. Яны аддалі даніну павагі загінуўшым у гады Вялікай Айчыннай вайны каля помніка спаленым вёскам, пабывалі каля помніка жыхарам горада, якія ўнеслі ўклад у памяці абаронцаў горада, памятнага знака ў гонар заснавання Пружан, новага помніка ў гонар стратэгічных ракетчыкаў каля школы мастацтваў. Незабыўныя ўражанні засталіся ў памяці падлеткаў!
Сямейна-патрыятычны суботнік «Іх подзвіг у памяці нашчадкаў захаваем» у рамках месячніка па добраўпарадкаванні і навядзенні парадку на зямлі прайшоў у суботу. Вучні разам з бацькамі прыбіралі тэрыторыю вакол помніка ахвярам фашызму, аддаючы тым самым даніну павагу тым, хто падараваў нам мірнае неба над зямлёй.
